Global InformationLGBT rights in Poland information
LGBT rights in Poland | |
|---|---|
 Location of Poland (dark green) – in Europe (light green & dark grey) | |
| Status | Decriminalized in 1932 |
| Gender identity | Transgender people allowed to change legal gender |
| Military | Lesbians, gays and bisexuals allowed to serve openly |
| Discrimination protections | Sexual orientation protections in employment (see below) |
| Family rights | |
| Recognition of relationships | Limited cohabitation rights |
| Adoption | Same-sex couples not allowed to adopt |
Lesbian, gay, bisexual, and transgender (LGBT) people in Poland face legal challenges not experienced by non-LGBT residents.[1] According to ILGA-Europe's 2023 report, the status of LGBTQ rights in Poland is the worst among the European Union countries.[2]
Both male and female same-sex sexual activity were decriminalized in 1932, when the country introduced an equal age of consent for homosexuals and heterosexuals, which was set at 15.[3][4] Poland provides LGBT people with the same rights as heterosexuals in certain areas: gay and bisexual men are allowed to donate blood, gays and bisexuals are allowed to serve openly in the Polish Armed Forces, and transgender people are allowed to change their legal gender following certain requirements, which include undergoing hormone replacement therapy.[5] Polish law bans employment discrimination based on sexual orientation, although such protections may not be effective in practice.[6] No protections for health services and hate crimes exist.[citation needed] In 2019, the Constitutional Tribunal ruled that the provision of Polish Petty Offence Code, which made it illegal to deny goods and services without "a just cause", was unconstitutional.[7]
Polish society tends to hold conservative views about issues dealing with LGBT rights. A majority of the Polish population is affiliated with the Catholic Church, and as such, public perception and acceptance of the LGBT community are strongly influenced by Catholic moral doctrines. Article 18 of the Polish Constitution states that "Marriage, as a union of a man and a woman, shall be placed under the protection and care of the Republic of Poland."[8] According to several jurists, this article bans same-sex marriage.[9][10][11][12] The Supreme Court, the Constitutional Tribunal and the Supreme Administrative Court have ruled that Article 18 of the Constitution limits the institution of marriage to opposite-sex couples, and that the legalization of same-sex marriage would require a constitutional amendment.[13][14][15][16][17] Poland does not recognise civil unions either, though discussion on this issue is ongoing. While ahead of the 2015 Polish parliamentary election, the ruling Law and Justice (PiS) party had taken an anti-migrant stance, and in the run-up to the 2019 Polish parliamentary election, PiS focused on countering alleged Western "LGBT ideology".[18] Encouraged by national PiS politicians,[18] by April 2020[update], 100 municipalities (including five voivodships), encompassing about a third of the country, informally declared themselves "LGBT-free zones".[19] However, in the day of 6th February 2024 Warsaw Voivodship Administrative Court repealed the last one "LGBT-free zone" in Poland.[20]
Acceptance for LGBT people in Polish society increased in the 1990s and the early 2000s, mainly amongst younger people and those living in larger cities such as Warsaw and Kraków. There is a visible gay scene with clubs all around the country, most of them located in large urban areas. There are also several gay rights organizations, the two biggest ones being the Campaign Against Homophobia and Lambda Warszawa. Opinion polls on the public perception of LGBTQ rights in Poland have been contradictory, with many showing large support for registered partnerships,[21] and some indicating a majority of opponents.[22] The general trend however is an increase in the support for registered partnerships and same-sex marriage. Many left-wing and liberal political parties, namely the New Left, Labour Union, the Social Democratic Party, Modern, Together and Spring, have expressed support for the gay rights movement. Legalization of same-sex partnerships is also a part of political programme of Civic Coalition and the Third Way for the 2023 parliamentary elections.[23] In November 2023, a same-sex married couple issued Polish courts to rectify the legality of same-sex marriages.[24]
- ^ Ashley, Beth (24 September 2023). "Poland: Donald Tusk promises new laws for 'victimised' LGBTQ+ community". PinkNews. Retrieved 24 September 2023.
- ^ "Country Ranking | Rainbow Europe". rainbow-europe.org. Retrieved 18 August 2020.
- ^ "Poland (Rzeczpospolita Polska)". Archived from the original on 29 July 2010. Retrieved 20 July 2010. "Poland (Rzeczpospolita Polska)". Archived from the original on 11 May 2013. Retrieved 16 July 2011.
- ^ Nzongola-Ntalaja; Krieger, Joel; Crahan, Margaret E.; Jacobs, Lawrence R.; Joseph, William A.; Paul, James A. (2 August 2001). The Oxford companion to politics of ... - Google Books. Oxford University Press, USA. ISBN 9780195117394. Retrieved 20 January 2011.
- ^ "Rainbow Europe". rainbow-europe.org.
- ^ Cite error: The named reference
Górskiwas invoked but never defined (see the help page). - ^ "Poland rules in favour of printer convicted over refusing LGBT posters". Reuters. 26 June 2019. Retrieved 29 June 2020.
- ^ "The Constitution of the Republic of Poland". en.wikisource.org.
- ^ Gallo, D; Paladini, L; Pustorino, P, eds. (2014). Same-Sex Couples before National, Supranational and International Jurisdictions. Berlin: Springer. p. 215. ISBN 9783642354342.
the drafters of the 1997 Polish Constitution included a legal definition of a marriage as the union of a woman and a man in the text of the constitution in order to ensure that the introduction of same-sex marriage would not be passed without a constitutional amendment.
- ^ Marek Safjan; Leszek Bosek, eds. (2016). Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1-86. Warszawa: C.H. Beck Wydawnictwo Polska. ISBN 9788325573652.
Z przeprowadzonej powyżej analizy prac nad Konstytucją RP wynika jednoznacznie, że zamieszczenie w art. 18 Konstytucji RP zwrotu definicyjnego "związek kobiety i mężczyzny" stanowiło reakcję na fakt pojawienia się w państwach obcych regulacji poddającej związki osób tej samej płci regulacji zbliżonej lub zbieżnej z instytucją małżeństwa. Uzupełniony tym zwrotem przepis konstytucyjny "miał pełnić rolę instrumentu zapobiegającego wprowadzeniu takiej regulacji do prawa polskiego" (A. Mączyński, Konstytucyjne podstawy prawa rodzinnego, s. 772). Innego motywu jego wprowadzenia do Konstytucji RP nie da się wskazać (szeroko w tym zakresie B. Banaszkiewicz, "Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny", s. 640 i n.; zob. też Z. Strus, Znaczenie artykułu 18 Konstytucji, s. 236 i n.). Jak zauważa A. Mączyński istotą tej regulacji było normatywne przesądzenie nie tylko o niemożliwości unormowania w prawie polskim "małżeństw pomiędzy osobami tej samej płci", lecz również innych związków, które mimo tego, że nie zostałyby określone jako małżeństwo miałyby spełniać funkcje do niego podobną (A. Mączyński, Konstytucyjne podstawy prawa rodzinnego, s. 772; tenże, Konstytucyjne i międzynarodowe uwarunkowania, s. 91; podobnie L. Garlicki, Artykuł 18, w: Garlicki, Konstytucja, t. 3, uw. 4, s. 2, który zauważa, że w tym zakresie art. 18 nabiera "charakteru normy prawnej").
- ^ Scherpe JM, ed. (2016). European Family Law Volume III: Family Law in a European Perspective Family. Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing. p. 121. ISBN 9781785363047.
Constitutional bans on same-sex marriage are now applicable in ten European countries: Article 32, Belarus Constitution; Article 46 Bulgarian Constitution; Article L Hungarian Constitution, Article 110, Latvian Constitution; Article 38.3 Lithuanian Constitution; Article 48 Moldovan Constitution; Article 71 Montenegrin Constitution; Article 18 Polish Constitution; Article 62 Serbian Constitution; and Article 51 Ukrainian Constitution.
- ^ Stewart J, Lloyd KC (2016). "Marriage Equality in Europe". Family Advocate. 38 (4): 37–40.
Article 18 of the Polish Constitution limits the institution of marriage to opposite-sex couples.
- ^ Judgment of the Supreme Court of 7 July 2004, II KK 176/04,
W dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, wypracowanym i ugruntowanym zarówno w okresie obowiązywania poprzedniego, jak i obecnego Kodeksu postępowania karnego, a także w doktrynie (por. wypowiedzi W. Woltera, A. Zolla, A. Wąska), pojęcie "wspólne pożycie" odnoszone jest wyłącznie do konkubinatu, a w szczególności do związku osób o różnej płci, odpowiadającego od strony faktycznej stosunkowi małżeństwa (którym w myśl art. 18 Konstytucji jest wyłącznie związek osób różnej płci). Tego rodzaju interpretację Sąd Najwyższy, orzekający w niniejszej sprawie, w pełni podziela i nie znajduje podstaw do uznania za przekonywujące tych wypowiedzi pojawiających się w piśmiennictwie, w których podejmowane są próby kwestionowania takiej interpretacji omawianego pojęcia i sprowadzania go wyłącznie do konkubinatu (M. Płachta, K. Łojewski, A.M. Liberkowski). Rozumiejąc bowiem dążenia do rozszerzającej interpretacji pojęcia "wspólne pożycie", użytego w art. 115 § 11 k.k., należy jednak wskazać na całkowity brak w tym względzie dostatecznie precyzyjnych kryteriów.
- ^ "Judgment of the Constitutional Tribunal of 11 May 2005, K 18/04".
Polska Konstytucja określa bowiem małżeństwo jako związek wyłącznie kobiety i mężczyzny. A contrario nie dopuszcza więc związków jednopłciowych. [...] Małżeństwo (jako związek kobiety i mężczyzny) uzyskało w prawie krajowym RP odrębny status konstytucyjny zdeterminowany postanowieniami art. 18 Konstytucji. Zmiana tego statusu byłaby możliwa jedynie przy zachowaniu rygorów trybu zmiany Konstytucji, określonych w art. 235 tego aktu.
- ^ "Judgment of the Constitutional Tribunal of 9 November 2010, SK 10/08".
W doktrynie prawa konstytucyjnego wskazuje się nadto, że jedyny element normatywny, dający się odkodować z art. 18 Konstytucji, to ustalenie zasady heteroseksualności małżeństwa.
- ^ "Judgment of the Supreme Administrative Court of Poland of 25 October 2016, II GSK 866/15".
Ustawa o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych nie wyjaśnia, co prawda, kto jest małżonkiem. Pojęcie to zostało jednak dostatecznie i jasno określone we wspomnianym art. 18 Konstytucji RP, w którym jest mowa o małżeństwie jako o związku kobiety i mężczyzny. W piśmiennictwie podkreśla się, że art. 18 Konstytucji ustala zasadę heteroseksualności małżeństwa, będącą nie tyle zasadą ustroju, co normą prawną, która zakazuje ustawodawcy zwykłemu nadawania charakteru małżeństwa związkom pomiędzy osobami jednej płci (vide: L. Garlicki Komentarz do art. 18 Konstytucji, s. 2-3 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2003). Jest wobec tego oczywiste, że małżeństwem w świetle Konstytucji i co za tym idzie - w świetle polskiego prawa, może być i jest wyłącznie związek heteroseksualny, a więc w związku małżeńskim małżonkami nie mogą być osoby tej samej płci.
- ^ "Judgment of the Supreme Administrative Court of Poland of 28 February 2018, II OSK 1112/16".
art. 18 Konstytucji RP, który definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, a tym samym wynika z niego zasada nakazująca jako małżeństwo traktować w Polsce jedynie związek heteroseksualny.
- ^ a b Cite error: The named reference
Wapo20190719was invoked but never defined (see the help page). - ^ Ciobanu, Claudia (25 February 2020). "A Third of Poland Declared 'LGBT-Free Zone'". Balkan Insight. Retrieved 6 April 2020.
- ^ https://oko.press/sad-uchylil-ostatnia-uchwale-przeciwko-ideologii-lgbt
- ^ "Polki i Polacy gotowi na związki partnerskie i równość małżeńską [SONDAŻE I EUROBAROMETR]".
aż 60 proc. pytanych uważa, że para gejów lub lesbijek powinna mieć prawo do związku partnerskiego [up to 60 percent respondents believe that a gay or lesbian couple should have the right to a partnership]
- ^ "Sondaż CBOS: Aborcja, związki partnerskie i euro".
55 proc. Polaków jest przeciwna prawnemu umożliwieniu zawierania związków partnerskich przez osoby tej samej płci. [55% Poles are against the legal possibility of same-sex partnerships.]
- ^ https://wyborcza.pl/7,75398,30807802,oko-press-ustawa-o-zwiazkach-partnerskich-projektem-rzadowym.html
- ^ Cite error: The named reference
NotesPolandwas invoked but never defined (see the help page).